Dark Matter

🌑 Dark Matter (Donkere Materie)

Wat is donkere materie?

Als we naar het universum kijken, zien we sterren, gaswolken, planeten en sterrenstelsels. Maar al dit zichtbare materiaal vormt slechts ongeveer 15% van de totale materie in het heelal. De overige 85% bestaat uit iets wat we niet kunnen zien: donkere materie.

Het is onzichtbaar voor telescopen omdat het geen licht of straling uitzendt. Toch weten wetenschappers dat het bestaat, doordat het invloed heeft op alles eromheen.

Hoe weten we dat het er is?

Er zijn meerdere aanwijzingen voor donkere materie:

• Sterrenstelsels draaien te snel: de sterren aan de rand van een sterrenstelsel bewegen sneller dan zou moeten kunnen met alleen zichtbare massa. Zonder extra, onzichtbare massa zouden deze sterren wegvliegen.
• Zwaartekrachtlenzen: het licht van verre sterrenstelsels buigt soms sterker af dan verwacht, alsof er een “onzichtbare lens” aanwezig is. Dat is donkere materie.
• Kosmische achtergrondstraling: metingen van de reststraling van de oerknal laten zien dat het universum veel meer massa moet bevatten dan we kunnen zien.

Waaruit zou donkere materie bestaan?

Niemand weet precies wat donkere materie is, maar er zijn theorieën:

• WIMPs (Weakly Interacting Massive Particles): hypothetische deeltjes die bijna niet reageren met gewone materie.
• Axionen: extreem lichte, nog onontdekte deeltjes.
• Steriele neutrino’s: een variant van neutrino’s (hele lichte deeltjes) die misschien wel massa hebben.

Tot nu toe is geen enkel deeltje direct gevonden, maar er wordt wereldwijd intensief onderzoek naar gedaan.

Waarom is donkere materie belangrijk?

• Het vormt de “lijm” die sterrenstelsels bijeenhoudt.
• Het bepaalt hoe het universum zich ontwikkeld heeft sinds de oerknal.
• Zonder donkere materie zou ons heelal er totaal anders uitzien – misschien zelfs zonder sterrenstelsels zoals we ze nu kennen.

Plaats van donkere materie in het universum

• Het omhult sterrenstelsels in zogeheten donkere materie-halo’s.
• Het is overal aanwezig, ook in ons eigen melkwegstelsel, maar volledig onzichtbaar.
• Samen met donkere energie (dat de expansie van het universum versnelt) vormt het grootste deel van het heelal.